14.Nguyễn Tuân

Nguyễn Tuân người làng Mọc, Thượng Đình (Nhân Mục, Từ Liêm), sinh ở Phố Hàng Bạc, là con trai cụ Tú Hải Văn. Cụ là nhà nho thi đỗ tú tài khoa Hán học cuối cùng, phải đi làm ký lục lang thang qua nhiều tỉnh miền Trung và đều đem ông theo. Ông học trung học ở Thành Nam nhưng tham gia bãi khóa nên bị đuổi học. Ông đi ngao du bất hợp pháp sang Thái và bị đưa về giam ở Thanh Hóa. Ra tù, ông cầm bút viết cho các báo Trung Bắc tân văn, Đông Tây, An Nam tạp chí, Tiểu thuyết Thứ Bảy, sống hẳn bằng ngòi bút từ năm 1937, với nhiều bút danh: Ngột Lôi Quật, Thanh Hà, Nhất Lang, Tuân, Tuấn Thừa Sắc, Nguyễn… Ông còn say mê diễn kịch và cũng là diễn viên điện ảnh đầu tiên của nước ta với phim Cánh đồng ma (1938). Tác phẩm chính của ông trước cách mạng có: Vang bóng một thời, Thiếu quê hương, Tùy bút, Chiếc lư đồng mắt cua, Tóc chị Hoài, Nguyễn. Ông là nhà văn tiêu biểu cho dòng văn học lãng mạn thời kỳ phát triển cuối cùng. Văn của ông toát lên cái “tôi” ngang tàng, hào hoa, khinh bạc, muốn nổi loạn chống lại cả xã hội phàm tục, trật tự đen tối, nhưng cũng nâng lên thành triết lý cái lối sống phóng đãng, tài tử…
Cách mạng đã làm thay đổi Nguyễn Tuân. Nhà văn đi theo cách mạng và trở thành chiến sĩ trên mặt trận văn hoá - nghệ thuật. Tại hội nghị Văn nghệ toàn quốc Việt Bắc năm 1947 ông được cử làm Tổng thư ký Hội Văn nghệ Việt Nam. Sau cách mạng ông viết Tùy bút Sông Đà, Đường vui, Tình Chiến Dịch và đặc biệt là tập ký Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi ghi lại rất xuất sắc cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của nhân dân Thủ đô. Ông gắn bó với thể tùy bút bằng văn phong nghệ thuật độc đáo, sử dụng ngôn ngữ điêu luyện, đóng góp đáng kể vào sự phát triển của văn học hiện đại Việt Nam.