19.Thế Lữ

Thế Lữ tên thật là Nguyễn Thứ Lễ, còn có bút danh Lê Ta, sinh ngày 6 tháng 10 năm 1907, tại ấp Thái Hà, Hà Nội trong một gia đình công giáo. Ông quê ở làng Phù Đổng, huyện Tiên Du (nay là Tiên Sơn, tỉnh Bắc Ninh). Ông theo người nhà lên sống ở Lạng Sơn từ nhỏ cho đến năm 11 tuổi. Năm 1918, Thế Lữ về sống ở Hải Phòng và từ năm 1925 đến năm 1928 học thành chung ở trường Bonnal (ở địa điểm nay là trường Ngô Quyền). Học đến năm thư ba thành chung, ông thôi học lên Hà Nội học Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, sau đó một năm (1930), ông bỏ học. Năm 1932, Thế Lữ bắt đầu tham gia Tự lực văn đoàn và là một trong những cây bút chủ lực của báo Phong hóa, Ngày nay, Tinh hoa. Trong giai đoạn này, ngoài thơ ông còn sáng tác truyện trinh thám. Năm 1937, ông bắt đầu hoạt động sân khấu, làm diễn viên, đạo diễn, lưu diễn tại các tỉnh miền Trung và có hoài bão xây dựng nền sân khấu dân tộc. Cách mạng tháng Tám nổ ra, ông lên Việt Bắc tham gia kháng chiến: là Ủy viên thường vụ Hội Văn nghệ Việt Nam, chỉ đạo nghệ thuật Đoàn sân khấu Việt Nam. Sau đó, ông lần lượt phụ trách đoàn kịch Chiến thắng (quân đội), chỉ đạo nghệ thuật đoàn Văn công nhân dân Trung ương. Từ 1957, ông là Hội viên Hội Nhà văn Việt nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt nam cho đến khi nghỉ hưu năm 1977, ngoài công tác lãnh đạo hội ông tập trung nhiều cho công tác đạo diễn sân khấu. Năm 1979, sau khi nghỉ hưu, Thế Lữ chuyển vào sống tại Thành phố Hồ Chí Minh và mất ở đây ngày 3 tháng 6 năm 1989. Con trai ông, Nguyễn Đình Nghi cũng là Nghệ sỹ Nhân dân, đạo diễn kịch nói nổi tiếng. Người bạn đời của ông, Nghệ sĩ nhân dân Song Kim là một diễn viên kịch nói nổi tiếng và từng đóng nhiều vai trong các vở kịch của Thế Lữ.
Thế Lữ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2001.
Tác phẩm
Thơ
Mấy vần thơ (1935)
Mấy vần thơ, tập mới (1941)
Truyện
Vàng và máu (1934)
Bên đường thiên lôi (1936)
Lê Phương phóng viên (1937)
Mai Hương và Lê Phong (1937)
Đòn hẹn (1939)
Gói thuốc lá (1940)
Gió trăng ngàn (1941)
Trại Bồ Tùng Linh (1941)
Dương Quý Phi (1942)
Thoa (1942)
Truyện tình của anh Mai (1953)
Tay đại bợm (1953)
Kịch
Cụ Đạo sư ông (1946)
Đoàn biệt động (1947)
Đợi chờ (1949)
Tin chiến thắng Nghĩa Lộ (1952)
Thế Lữ cũng là dịch giả nhiều vở kịch của William Shakespeare, Johann Wolfgang von Goethe, Johann Christoph Friedrich Schiller,...