23.Nguyễn Án

Ông có tự là Thanh Ngọc, hiệu Kính Phủ, người làng Vân Điềm (nay thuộc xã Vân Hà, huyện Đông Anh, Hà Nội), sau thiên cư sang làng Du Lâm nay thuộc xã Mai Lâm huyện Đông Anh. Ông là con em út của một gia tộc lớn của xứ Kinh Bắc (rất nhiều hương cống, tiến sĩ, thượng thư), nhưng có lẽ lúc ông trưởng thành (khoảng 1786 trở đi), xã hội đầy biến động: Trịnh tàn, Lê đổ, Tây Sơn nổi lên rồi bị diệt... nên Nguyễn Án không ra thi cử, sang ngụ ở Thăng Long, làm nhà bên Hồ Gươm, có thêm biệt hiệu là Kiếm Hồ xử sĩ, sống cuộc đời ẩn dật.

Năm 1805 (Gia Long thứ tư), ông bị triệu ra làm tri huyện Phù Dung (Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên), sau ông nại cớ có việc riêng xin từ quan. Đến năm 1807 (Gia Long thứ 6), ông dự thi khoa hương đầu tiên của nhà Nguyễn, đậu hương cống. Năm 1808 ông lại được bổ làm tri huyện Tiên Minh (nay là Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng) và mất ở nơi làm quan.

Tác phẩm của ông có Phong lâm minh lại thi tập và tập kí sự Tang thương ngẫu lục cùng soạn với Phạm Đình Hổ.

Tác phẩm Phong lâm minh lại gồm 75 bài, phần lớn là thơ đề vịnh núi sông, thắng cảnh, thơ cảm hoài, tiễn bạn.

Tang thương ngẫu lục hầu hết chép chuyện xảy ra ở thời Lê mạt. Đó là giai thoại về các nhân vật lịch sử, là cảnh sống cơ cực của dân chúng đối lập với cảnh sống xa hoa của quý tộc, là sự tích các danh lam thắng cảnh, v.v... Tập truyện ký này có tính truyền kỳ song cũng có giá trị hiện thực vì đã phản ánh một thời đại đầy biến động trong lịch sử.